آیا تا بحال برای شما پیش آمده که با خود بگویید “ این کار از من سرزده است؟” یا “چقدر من عجولانه تصمیمگرفتم؟” و ….

ریشه ­ی رفتار­های انسانی همیشه برای محققین جالب توجه بوده است. یکی از افراد موفق در این زمینه Daniel Kahneman  است که موفق به دریافت جایزه نوبل نیز شده است. او در یکی از معروف ترین و پرفروش ترین کتاب ­های خود مینویسد؛ همیشه دو من درون انسان است, فرض کنید که باید مساله ای را قضاوت کنید, من شماره1 سریع و خودکار و غریزی است و بدون هیچ تلاشی و  به صورت غریزی عمل قضاوت را انجام می­دهد و من شماره 2 آهسته تر و آگاهانه تر و به ­صورت خودآگاه این کار را پیش می­برد. با این که به نظر میرسد در عمل قضاوت من شماره 2 باید تصمیم گیرنده باشد, باید بدانید که من شماره1 تقریبا تمام قضاوت های ما را در طول روز انجام می­دهد. برای درک بهتر به این مثال توجه کنید: وقتی میگویم “نان و ؟” شما سریع پاسخ می­دهید:”پنیر”! این پاسخ از سیستم شماره 1 خارج میشود و تمام عکس العمل های سریع ما تحت تاثیر این سیستم است و ناشی از آموزش طولانی مدتی است که در ذهن ما اتفاق افتاده و یک­سری عادت­ ها را به نشانه تبدیل می­کند. مثلا حس آرامش را به شنیدن حقیقت مرتبط می­کندو یا حس فشار دادن پدال ترمز را به پریدن یک عابر به وسط خیابان!

من شماره 2 مغز را زودتر خسته می­کند و نیاز به تمرکز برای پردازش افکار دارد و صاحب دلیل و باور است. همه­ ی ما دوست داریم که سیستم2 چون عاقل تر است غالب باشد, اما 1 غالب تر است هرچند به دلیل سرعت بیش از حد گاهی به مشکل برمی­ خورد که نیاز به کمک سیستم2 دارد. من شماره1 تصمیمات را راحت و سریع می­گیرد اما نکته این جاست که اگر تصمیم اشتباهی از من سر بزند تقصیر هر 2 من است؛ من1برای ارائه ­ی عجولانه تصمیم و من2 برای تایید آن! من شماره1 چون داده­ های زیادی در اختیار ندارد اشتباهات زیادی می­کند و دلیل اشتباهات در من2 تنبلی, در آنالیز داده ­های خروجی من1 است.

در آخر باید بگویم که خواندن این کتاب خالی از لطف نیست, چرا که تجربه­ ی خواندن, از آن تجربه­ های منحصربه فرد است حتی در بخشی از این کتاب گفته می ­شود که تصویر ما از دنیا به ­طور مستمر در حال تغییر است و اگر کسی بگوید به گذشته اشراف دارد سخت در اشتباه است چون جهان هیچ­وقت قابل پیش ­بینی نبوده و حافظه ­ی ما دقیقا همان چیزی که رخ داده را به خاطر نمی ­آورد, حتی اگر از ما بپرسند 15 دقیقه­ ی پیش چه اتفاقی افتاده ما دقیقا همان چیزی که اتفاق افتاده را تعریف نمی­کنیم بلکه لحظه­ های اوج (پیک دقایق) را به­ یاد می­آوریم پس چطور به چنین حافظه -ای برای تصمیم گیری میشود اطمینان کرد؟! بهترین تصمیم ­ها آن­هایی هستند که از هر دو من استفاده در اتخاذ آن استفاده شود یعنی هم از من تجربه کننده هم از من به یاد آورنده.

منبع: